Standardy ochrony małoletnich w NZOZ Bursztynowa sp. z o.o
SPIS TREŚCI:
1. WSTĘP.
2. SŁOWNIK POJĘĆ.
3. PODSTAWY PRAWNE.
4. ZASADY BEZPIECZNEJ REKRUTACJI PERSONELU.
4.1. Weryfikacja danych kandydata.
4.2. Weryfikacja danych o niekaralności kandydata.
5. OBOWIĄZKI PERSONELU I EDUKACJA W ZAKRESIE OCHRONY MAŁOLETNICH.
5.1. Osoba odpowiedzialna za edukację personelu i wdrożenie Standardów Ochrony Małoletnich oraz zakres jej kompetencji.
5.2. Przygotowanie personelu do stosowania procedury.
5.3. Dokumentowanie przygotowania personelu.
5.4. Rejestr zgłoszeń i interwencji.
5.5. Informacje pomocnicze.
6. ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZNE RELACJE POMIĘDZY MAŁOLETNIM A PERSONELEM.
6.1. Zasady ogólne.
6.2. Prawo małoletniego do informacji i współdziałania.
6.3. Prawo małoletniego do poszanowania intymności.
6.4. Relacja personelu z opiekunami małoletnich.
6.5. Zachowania niedozwolone wobec małoletnich ze strony personelu.
7. ZASADY INTERWENCJI.
7.1. Informacje ogólne.
7.2. Symptomy krzywdzenia małoletniego.
7.3. Zgłoszenie zdarzenia.
7.4. Procedury interwencji i osoby odpowiedzialne.
8. WSPARCIE PO INTERWENCJI.
8.1. Osoba odpowiedzialna za zapewnienie wsparcia po interwencji.
9. ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPECZNE RELACJE POMIĘDZY MAŁOLETNIMI.
9.1. Obowiązki personelu.
9.2. Niedozwolone zachowania.
9.3. Konsekwencje niedozwolonych zachowań.
10. ZASADY UDOSTĘPNIANIA PROCEDURY RODZICOM, OPIEKUNOM I MAŁOLETNIM.
11. ZASADY KORZYSTANIA Z URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH I OCHRONY DZIECI W INTERNECIE.
12. ZASADY OCHRONY INFORMACJI O DZIECKU I JEGO WIZERUNKU.
13. MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH.
13.1. Cel monitorowania.
13.2. Metody monitorowania.
14. DOKUMENTOWANIE I PRZECHOWYWANIE DOKUMENTACJI ZGŁOSZEŃ INTERWENCJI.
15. POSTANOWIENIA KOŃCOWE.
15.1. Wejście w życie.
15.2. Ważne telefony i adresy.
1. WSTĘP.
Ochrona małoletnich jest jednym z najważniejszych priorytetów NZOZ Bursztynowa sp. z.o.o. W celu jej zapewnienia i doskonalenia, opracowaliśmy standardy ochrony małoletnich, którymi kieruje się cały personel medyczny NZON Bursztynowa.
Wyrażamy ponadto nadzieję, że przyczyni się on do edukacji w zakresie bezpieczeństwa i poszanowania praw małoletnich oraz zapobiegania i wczesnego reagowania na sytuacje krzywdzenia małoletnich.
Niniejsza procedura została opracowana m.in. w oparciu o ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606). Procedura została sporządzona w języku zrozumiałym dla osób małoletnich, uwzględniając również potrzeby dzieci niepełnosprawnych i małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
2. SŁOWNIK POJĘĆ.
Określenia i skróty użyte w Standardach Ochrony Małoletnich:
1. Podmiot – NZON Bursztynowa sp. z.o.o.
2. Kandydat – osoba ubiegająca się o zatrudnienie w NZOZ Bursztynowa sp. z.o.o., bez względu na formę zatrudnienia.
3. Dziecko – każda osoba która nie ukończyła 18 roku życia.
4. Opiekun dziecka – osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy.
5. Krzywdzenie dziecka – każde działanie lub zaniechanie, które powoduje u dziecka cierpienie fizyczne lub psychiczne, w tym zaniedbanie, wykorzystywanie seksualne, fizyczne lub psychiczne, a także świadome narażanie na niebezpieczeństwo.
6. Zagrożenie dobra dziecka – sytuacja, w której dziecko jest narażone na krzywdzenie.
7. Przemoc domowa– umyślne działanie, które ma na celu wyrządzenie krzywdy drugiej osobie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną. Przemoc domowa może mieć wiele różnych form, takich jak: narażenie na niebezpieczeństwo; naruszenie godności, nietykalności cielesnej, wolności oraz prywatności; szkody na zdrowiu; ograniczenie dostępu do środków finansowych.
8. Osoba odpowiedzialna za politykę ochrony małoletnich przed krzywdzeniem – osoba wyznaczona do przyjmowania zgłoszeń o krzywdzeniu lub zagrożeniu krzywdzeniem małoletnich, udzielania im wsparcia oraz monitorowania realizacji podjętych działań. Powinna ona posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, a także znajomość przepisów prawa dotyczących ochrony dzieci.
9. Personel – każdy pracownik podmiotu medycznego bez względu na formę zatrudnienia, w tym współpracownik, stażysta, wolontariusz lub inna osoba, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi.
10. Dane osobowe dziecka – wszelkie informacje, które pozwalają na identyfikację dziecka.
11. Zgoda rodzica dziecka – wyrażenie zgody przez rodzica lub opiekuna prawnego dziecka na określoną czynność prawną lub działanie, które dotyczy dziecka.
12. Prezes podmiotu leczniczego – osoba fizyczna lub prawna, która na podstawie obowiązującego prawa i/lub wewnętrznych dokumentów podmiotu, posiada uprawnienia do reprezentowania podmiotu leczniczego na zewnątrz, podejmowania decyzji o jego działalności, zapewnienia prawidłowego funkcjonowania podmiotu leczniczego, zatrudniania i zwalniania pracowników, zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i personelu.
13. Polityka ochrony małoletnich przed krzywdzeniem – zespół zasad i kroków, które należy podjąć w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka.
14. Rzecznik Praw Dziecka – niezależny organ władzy publicznej, powołany do ochrony praw dziecka.
3. PODSTAWY PRAWNE.
Niniejszy dokument został sporządzony w oparciu o:
1. ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich;
2. ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.);
3. ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1375 z późn. zm.);
4. ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249);
5. ustawę z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606).
4. ZASADY BEZPIECZNEJ REKRUTACJI PERSONELU.
4.1. Weryfikacja danych kandydata.
W celu dbałości o bezpieczeństwo dzieci, podmiot przed zatrudnieniem kandydata (w tym na podstawie umowy zlecenie, stażu, praktyki, wolontariatu lub każdej innej formie zatrudnienia) może żądać danych (w tym dokumentów) dotyczących:
§ wykształcenia,
§ kwalifikacji zawodowych,
§ przebiegu dotychczasowego zatrudnienia.
W każdym przypadku podmiot ustala dane pozwalające na identyfikację kandydata, obejmujące:
§ imię (imiona) i nazwisko,
§ datę urodzenia,
§ dane kontaktowe.
4.2. Weryfikacja danych o niekaralności kandydata.
1) Przed zatrudnieniem podmiot zobowiązany jest do każdorazowego sprawdzenia kandydata do pracy z małoletnimi lub kandydata do innej niż praca działalności związanej z leczeniem małoletnich w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (dostęp ograniczony) lub Rejestrze osób, wobec których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
Wydruk z Rejestru podmiot zobowiązany jest przechowywać w aktach osobowych pracownika. Dostęp do Rejestru możliwy jest po uprzedniej rejestracji i zalogowaniu, na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, pod adresem: rps.ms.gov.pl
W celu weryfikacji należy uzyskać dane kandydata, takie jak:
§ imię i nazwisko,
§ data urodzenia,
§ PESEL,
§ nazwisko rodowe,
§ imię ojca,
§ imię matki.
2) Kandydat do pracy z małoletnimi lub kandydat do innej niż praca działalności związanej z leczeniem małoletnich, ubiegający się o zatrudnienie, jest zobowiązany do dostarczenia podmiotowi informacji z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności, w zakresie przestępstw:
a) określonych w rozdziale XIX Kodeksu karnego,
b) określonych w rozdziale XXV Kodeksu karnego,
c) z art. 189a Kodeksu karnego,
d) z art. 207 Kodeksu karnego,
e) w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939),
lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
3) Ponadto kandydat do pracy z małoletnimi lub kandydat do innej niż praca działalności związanej z leczeniem małoletnich, ubiegający się o zatrudnienie, składa podmiotowi oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedkłada podmiotowi informację z rejestrów karnych tych państw, uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 1 do dokumentu.
Jeżeli prawo państwa nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, kandydat przedkłada informację z rejestru karnego tego państwa.
Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, kandydat przedkłada podmiotowi oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był prawomocnie skazany w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.
Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 2 do dokumentu.
4) Kandydat do pracy z małoletnimi lub kandydat do innej niż praca działalności związanej z leczeniem małoletnich posiadający obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska poza wymaganiami opisanymi w pkt. 2) i 3), zobowiązany jest dodatkowo do przedłożenia podmiotowi informacji z rejestru karnego państwa obywatelstwa, uzyskiwanej do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
Jeżeli prawo państwa nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, kandydat przedkłada informację z rejestru karnego tego państwa.
Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, kandydat przedkłada podmiotowi oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie był prawomocnie skazany w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.
**
Wymienione oświadczenia składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Oświadczenia i informacje z Rejestrów przechowuje się w aktach osobowych pracownika lub dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności.
5. OBOWIĄZKI PERSONELU I EDUKACJA W ZAKRESIE OCHRONY MAŁOLETNICH.
5.1. Osoba odpowiedzialna za edukację personelu i wdrożenie Standardów Ochrony Małoletnich oraz zakres jej kompetencji.
Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich, zapewnienie personelowi dostępu do procedury, kontrolę przestrzegania Standardów Ochrony, przyjmowanie zgłoszeń i prowadzenie rejestru zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia małoletniego oraz zainicjowanych interwencji jest Edyta Kozańska Prezes Zarządu.
5.2. Przygotowanie personelu do stosowania procedury.
Podmiot zapewnia personelowi podstawową edukację obejmującą:
· ochronę dzieci przed krzywdzeniem: rodzaje krzywdzenia, faktory ryzyka, objawy i symptomy;
· pomoc dzieciom w sytuacjach zagrożenia: zasady postępowania, dostępne formy wsparcia, procedury interwencji;
· rozpoznanie symptomów krzywdzenia: zachowanie dziecka, sygnały niewerbalne, zmiany w funkcjonowaniu;
· stosowanie procedur interwencji prawnej: kiedy i jak zgłosić podejrzenie krzywdzenia dziecka, role i obowiązki poszczególnych osób, współpraca z instytucjami;
· odpowiedzialność prawna personelu: konsekwencje zaniedbań, znajomość przepisów prawnych;
· przestrzeganie praw pacjenta: prawa dziecka i jego opiekuna, zasady udzielania informacji, ochrona danych osobowych;
· oparta na szacunku komunikacja z małoletnimi pacjentami i ich opiekunami: budowa relacji, aktywne słuchanie, dostosowanie języka.
Celem powyższych działań jest zwiększenie wiedzy personelu na temat ochrony małoletnich przed krzywdzeniem, nabycie umiejętności rozpoznawania symptomów krzywdzenia, umiejętność reagowania na sytuacje zagrożenia, zapewnienie znajomości procedur interwencji i odpowiedzialności prawnej, a także kształtowanie postawy szacunku i empatii w kontaktach z dziećmi i ich opiekunami.
5.3. Dokumentowanie przygotowania personelu.
Wszyscy pracownicy zobowiązani są do zapoznania się z treścią Standardów Ochrony Małoletnich oraz potwierdzenia zapoznania się, poprzez złożenie stosownego oświadczenia.
Wzór oświadczenia o zapoznaniu ze Standardami Ochrony Małoletnich stanowi załącznik nr 3 do dokumentu.
5.4. Rejestr zgłoszeń i interwencji.
W podmiocie prowadzony jest rejestr zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia małoletniego oraz zainicjowanych interwencji. Rejestr ma formę Kart Interwencji. Rejestr może być prowadzony w formie papierowej lub elektronicznej.
Wzór karty interwencyjnej stanowi załącznik nr 4 do dokumentu.
5.5. Informacje pomocnicze.
W ogólnodostępnym miejscu w podmiocie wywieszone są informacje zawierające:
· dane kontaktowe do lokalnych służb pomocowych i interwencyjnych,
· numery bezpłatnych telefonów zaufania.
6. ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZNE RELACJE POMIĘDZY MAŁOLETNIM A PERSONELEM.
6.1. Zasady ogólne.
Personel zobowiązany jest do przestrzegania przepisów prawa powszechnie obowiązującego i praw pacjenta. We wszystkich działaniach podejmowanych wobec małoletniego pacjenta, pracownicy kierują się jego dobrem i najlepszym interesem.
Podczas interakcji z małoletnim pacjentem personel bierze pod uwagę jego:
· sytuację medyczną,
· możliwości poznawcze,
· indywidualne potrzeby.
W kontakcie z małoletnim pacjentem i jego opiekunami personel ma obowiązek zachować:
· życzliwość,
· empatię,
· profesjonalizm i postawę nieoceniającą.
6.2. Prawo małoletniego do informacji i współdziałania.
Personel podczas kontaktu z małoletnim pacjentem:
1) powinien mu się przedstawić,
2) określić swoją rolę w podmiocie,
3) w sposób możliwie prosty przekazać mu informacje na temat powodu jego wizyty oraz wyjaśnić co się z nim dzieje,
4) odpowiadać na pytania małoletniego,
5) uszanować jego zmienność nastroju i decyzji.
W rozmowie z małoletnim pacjentem warto:
· zwracać się do niego w preferowanej przez niego formie,
· prowadzić komunikację ze współobecnymi opiekunami lub osobami z personelu z poszanowaniem obecności dziecka.
Informacje kierowane do małoletniego pacjenta powinny być przekazane w sposób prosty, przystępny i zrozumiały. Forma i treść przekazu powinna uwzględniać wiek małoletniego pacjenta, jego sytuację, stopień rozwoju i dojrzałość emocjonalną.
6.3 Prawo małoletniego do poszanowania intymności.
Każdy małoletni pacjent ma prawo do poszanowania jego intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych.
W trakcie udzielania świadczenia medycznego należy:
· z zachowaniem prawa do intymności i godności małoletniego pacjenta odsłaniać jego ciało partiami,
· zapewnić małoletniemu w trakcie badania obecność opiekuna lub innej osoby z personelu.
Uwzględniając sytuacje małoletniego pacjenta, jego potrzeby i słusznie rozumiany interes kontakt fizyczny z dzieckiem, niezwiązany z udzielaniem świadczenia medycznego, jest możliwy wyłącznie z zachowaniem poszanowania zasad współżycia społecznego w ramach powszechnie akceptowalnych norm i granic. Należy jednak uzyskać każdorazowo aprobatę małoletniego pacjenta np. na jego przytulenie w celu uspokojenia.
Zabronione jest:
· nawiązywanie jakichkolwiek relacji z małoletnim pacjentem, które mają lub mogą być zakwalifikowane jako relacje o charakterze seksualnym czy romantycznym;
· ukrywanie informacji na temat możliwości występowania relacji, które charakteryzują się w szczególności zjawiskiem polegającym na zauroczeniu małoletnim pacjentem przez osobę z personelu, bądź osobą z personelu przez małoletniego pacjenta;
· wchodzenie w relacje zależności pomiędzy małoletnim pacjentem, a osobą z personelu lub jego opiekunami, bądź zachowywanie się w sposób mogący sugerować istnienie takiej zależności.
Informacje na temat występowania lub ryzyka wystąpienia niewłaściwych relacji lub zachowań pomiędzy pacjentem, a pracownikiem podmiotu, powinny być niezwłocznie przekazywane do prezesa podmiotu w sposób gwarantujący poszanowanie godności osób, których dotyczą lub mogą dotyczyć.
Wszelkie czynności o charakterze higieniczno-pielęgnacyjnym wykonywane muszą być w sposób oraz w warunkach gwarantujących poszanowanie intymności i godności małoletniego pacjenta.
6.4. Relacja personelu z opiekunami małoletnich.
Personel, w miarę możliwości, współpracuje z opiekunami małoletnich pacjentów w procesie przygotowania ich do udzielenia świadczenia medycznego lub uspokojenia. W tym celu zaleca się prowadzenie rozmów na temat:
· zainteresowań małoletniego pacjenta;
· ustalenia na co małoletni pacjent reaguje niekorzystnie, a na co pozytywnie.
W razie potrzeby personel powinien wyjaśnić zasady funkcjonowania podmiotu.
6.5. Zachowania niedozwolone wobec małoletnich ze strony personelu.
Zabronione jest ponadto:
· zawstydzanie, upokarzanie, lekceważenie, obrażanie, szantażowanie, faworyzowanie małoletniego pacjenta;
· ignorowanie lub bagatelizowanie jego przeżyć, takich jak lęk, strach przed bólem, obawy o przyszłość;
· traktowanie małoletniego w sposób przedmiotowy lub z naruszeniem zasady równości;
· podnoszenie głosu na małoletniego pacjenta, chyba że podyktowane jest to względami bezpieczeństwa;
· stosowanie jakiejkolwiek formy przemocy;
· ujawnianie informacji o stanie zdrowia pacjenta, jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej, informacji o jego poglądach, preferencjach, czy wyznaniu;
· zachowywanie się w sposób niestosowny (np. używanie wulgaryzmów, opowiadanie niestosownych żartów) lub dwuznaczny;
· utrwalanie w jakiejkolwiek formie na potrzeby prywatne wizerunku / głosu małoletniego pacjenta (np. nagrywanie obrazu, dźwięku, fotografowanie, prowadzenie transmisji na żywo z jego udziałem);
· proponowanie małoletnim pacjentom alkoholu, wyrobów tytoniowych, nielegalnych substancji lub ich używanie w obecności małoletnich.
Personel zobowiązany jest do przestrzegania tajemnicy zawodowej i regulacji dotyczących ochrony danych osobowych obowiązujących w podmiocie. Osoby nieobjęte tajemnicą zawodową zobowiązane są do przestrzegania regulacji dotyczących ochrony danych osobowych.
7. ZASADY INTERWENCJI.
7.1. Informacje ogólne.
W przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o takim zdarzeniu, personel zobowiązany jest do niezwłocznego podjęcia działań zgodnych z przyjętą procedurą.
Podstawy prawne:
· Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1674)
· Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1352)
· Ustawa z dnia 17 listopada 1974 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1360)
· Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1175)
· Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U. z 2022 r. poz. 1355)
Definicje:
1) Krzywdzenie małoletniego – popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego. Popełnienie czynu karalnego na szkodę małoletniego. Inne działanie lub zaniechanie na szkodę małoletniego, w tym zaniedbanie jego potrzeb życiowych.
2) Przemoc domowa – jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej.
3) Osoba doznająca przemocy domowej – małoletni, wobec których stosowana jest przemoc domowa lub małoletni będący świadkiem przemocy domowej.
4) Osoba stosująca przemoc domową – pełnoletni, który dopuszcza się przemocy domowej wobec osoby doznającej przemocy domowej.
Podstawy prawne obowiązku podjęcia interwencji:
· art. 240 § 1 Kodeksu karnego nakłada obowiązek powiadomienia prokuratora lub policji na każdego, kto ma wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu lub dokonaniu m.in. czynów takich jak: zabójstwo (art. 148 k.k.); spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.); zgwałcenie małoletniego poniżej 15 roku życia, zgwałcenie wspólnie z inną osobą, zgwałcenie wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 § 3 lub § 4 k.k.), seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności (art. 198 k.k.), seksualne wykorzystanie małoletniego poniżej lat 15 (art. 200 k.k.). Niedopełnienie tego obowiązku zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.
· art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej nakłada na osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym policji lub prokuratora.
· ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej ta nakłada również na pracowników ochrony zdrowia obowiązek wszczęcia procedury Niebieskie Karty w sytuacji podejrzenia stosowania przemocy wobec dziecka. Przemoc w tym przypadku dotyczy przemocy fizycznej, przemocy psychicznej, przemocy seksualnej i przemocy z zaniedbania.
· art. 572 Kodeksu postępowania cywilnego nakłada na każdego, kto wie o zagrożeniu dobra dziecka, obowiązek zawiadomienia sądu opiekuńczego.
7.2. Symptomy krzywdzenia małoletniego.
I. Najczęściej obserwowane oznaki fizycznego krzywdzenia dziecka obejmują m.in.:
· widoczne obrażenia ciała, których pochodzenie trudno wyjaśnić i/lub które występują
w miejscach przykrytych ubraniem i/lub u dziecka, które nie porusza się samodzielnie;
· urazy na więcej niż jednej płaszczyźnie kończyny, głowy, tułowia;
· rany, otarcia, blizny, sińce, stłuczenia w miejscach nietypowych dla przypadkowych urazów: plecy, pośladki, ramiona, uda, brzuch, krocze i stopy, okolica oczodołów (bez urazu czoła), policzki, usta, skroń, szyja, uszy;
· urazy głowy u dzieci poniżej 3 roku życia;
· okrągłe punktowe poparzenia, oparzenia na plecach i pośladkach u małych dzieci, na grzbietowej powierzchni dłoni, rękawiczkowe/skarpetkowe;
· stłuczenia i skaleczenia warg, dna jamy ustnej i języka w wyniku prób karmienia na siłę, wpychania smoczka etc., urazy kącików ust;
· krwioplucie i krwawe wymioty, bezpośrednie urazy podniebienia miękkiego, tylnej ściany gardła, złamania zębów, uszkodzenia dziąseł, złamanie żuchwy;
· słaby przyrost masy ciała, niedożywienie.
II. Najczęściej obserwowane symptomy i objawy związane z wykorzystaniem seksualnym:
· ślady obecności ciała obcego w pochwie lub odbycie. Objawem wskazującym na ciało obce w pochwie może być obfita wydzielina;
· infekcja chorobami przenoszonymi drogą płciową u dziecka i młodzieży powyżej 15 roku życia bez wyraźnego wskazania na dobrowolną aktywność seksualną z rówieśnikiem;
· ciąża u dziecka w wieku poniżej 15 lat i 9 miesięcy lub ciąża u nastolatki powyżej 15 roku życia, będąca wynikiem niedobrowolnej aktywności seksualnej.
III. Najczęstsze zachowania alarmujące u małoletniego:
· dziecko zachowuje się w sposób nieadekwatny do wieku, jest zbyt infantylne lub nadmiernie dojrzałe;
· dziecko boi się rodzica/opiekuna;
· długotrwały, silny, niemożliwy do uspokojenia płacz;
· opóźnienie w rozwoju fizycznym lub emocjonalnym;
· zaburzenia jedzenia, odmowa jedzenia lub nadmierne objadanie się, wymioty;
· niechęć do przebierania się w towarzystwie innych;
· samookaleczanie się, nadużywanie substancji psychoaktywnych.
IV. Najczęstsze zachowania alarmujące ze strony rodzica/opiekuna:
· nie potrafi wyjaśnić mechanizmu powstania urazu, podaje informacje nieadekwatne, niespójne lub sprzeczne;
· zmienia wyjaśnienia co do okoliczności powstania urazu;
· nie reaguje na płacz, ból dziecka, nie okazuje emocji podczas opowiadania o dziecku;
· jest emocjonalnie niedostępny, nie reaguje na obecność dziecka, a w szczególności niemowlęcia;
· stosuje groźby, surową dyscyplinę, w tym kary fizyczne.
7.3. Zgłoszenie zdarzenia.
KTO MOŻE ZGŁOSIĆ ZDARZENIE?
– osoba z personelu podmiotu,
– opiekun małoletniego pacjenta,
– małoletni pacjent,
– osoba trzecia, np. świadek zdarzenia.
JAK ZGŁOSIĆ ZDARZENIE?
Aby zgłosić zdarzenie należy niezwłocznie zwrócić się do personelu podmiotu lub osoby wyznaczonej do przyjmowania zgłoszeń. Zgłoszenia można dokonać:
– osobiście,
– telefonicznie pod nr tel. 58 727 27 00
– na adres e-mail: rejestracja@przychodniabursztynowa.pl
7.4. Procedury interwencji i osoby odpowiedzialne.
*
Niezależnie od niżej opisanej procedury interwencji, w sytuacji wystąpienia zdarzenia szczególnie niebezpiecznego dla życia lub zdrowia małoletniego pacjenta, należy bezzwłocznie poinformować o nim policję lub prokuraturę – telefonicznie.
I. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Kozańską.
2) Ww. osoba niezwłoczne sporządza pisemne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego.
3) Ww. osoba niezwłocznie przekazuje zawiadomienie organom ścigania.
Zawiadomienie powinno zawierać:
– opis zdarzenia;
– dane pokrzywdzonego małoletniego (imię, nazwisko, adres, PESEL);
– w miarę możliwości dane osoby podejrzanej (imię, nazwisko, adres, PESEL).
II. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego przez pracownika podmiotu:
Każdy członek personelu, który poweźmie informację o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego przez pracownika podmiotu, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Prezesa podmiotu.
W przypadku czasowej nieobecności Prezesa podmiotu, z powodu przebywania na urlopie lub choroby, należy niezwłocznie zawiadomić Kierownika Przychodni Bartosza Stolarskiego.
III. W przypadku popełnienia czynu karalnego przez nieletniego na szkodę małoletniego:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, na szkodę małoletniego, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Kozańską
2) ww. osoba niezwłoczne sporządza pisemne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia czynu karalnego przez nieletniego na szkodę małoletniego.
3) Ww. osoba niezwłoczne przekazuje zawiadomienie właściwemu sądowi rodzinnemu.
Zawiadomienie powinno zawierać:
– opis zdarzenia;
– dane pokrzywdzonego małoletniego (imię, nazwisko, adres, PESEL);
– w miarę możliwości dane osoby podejrzanej (imię, nazwisko, adres, PESEL).
IV. W przypadku popełnienia czynu zabronionego przez nieletniego:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o popełnieniu czynu zabronionego przez nieletniego, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Kozańską – Prezesa Zarządu
2) Ww. osoba niezwłocznie zawiadamia:
– opiekunów nieletniego,
– szkołę,
– właściwy sąd rodzinny,
– inny właściwy organ.
V. W przypadku innej formy krzywdzenia małoletniego niż popełnienie przestępstwa:
a) Postępowanie gdy sprawcą jest pracownik podmiotu:
Każdy członek personelu, który poweźmie informację o podejrzeniu dopuszczenia się lub dopuszczeniu się innej formy krzywdzenia małoletniego niż popełnienie przestępstwa lub innego zabronionego zachowania przez pracownika podmiotu, względem małoletniego pacjenta, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia Prezesa podmiotu.
W przypadku czasowej nieobecności Prezesa podmiotu, z powodu przebywania na urlopie lub choroby, należy niezwłocznie zawiadomić Kierownika Przychodni Bartosza Stolarskiego
b) Postępowanie gdy sprawcą jest osoba stosująca przemoc domową.
Brak uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o innej formie krzywdzenia małoletniego niż popełnienie przestępstwa, gdy sprawcą jest osoba stosująca przemoc domową, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Kozańską – Prezesa Zarządu
2) Ww. osoba wszczyna procedurę „Niebieskiej Karty”, poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A”. na stronie internetowej: https://www.niebieskalinia.info/index.php/zadania-sluzb/424-wzory-dokumentow-do-pobrania
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
c) Postępowanie gdy sprawcą jest osoba trzecia.
Brak uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub przemocy domowej:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o innej formie krzywdzenia małoletniego niż popełnienie przestępstwa, gdy sprawcą jest osoba trzecia, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Koańską – Prezesa Zarządu
2) Ww. osoba sporządza i przekazuje do właściwego sądu rodzinnego pismo z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny.
d) Postępowanie gdy sprawcą jest inny małoletni.
Brak uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu karalnego:
1) Każdy członek personelu, który poweźmie informację o innej formie krzywdzenia małoletniego niż popełnienie przestępstwa, gdy sprawcą jest inny małoletni, zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie Edytę Kozańską Prezesa Zarządu
2) Ww. osoba sporządza i przekazuje do właściwego sądu rodzinnego pismo z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny.
***
W sytuacji nieobecności i braku możliwości skontaktowania się z osobą wyznaczoną, zdarzenie należy zgłosić Prezesowi podmiotu. W przypadku jednoczesnej nieobecności i braku możliwości skontaktowania się z osobą wyznaczoną oraz Prezesem podmiotu, zdarzenie należy zgłosić Kierownikowi Przychodni Bartoszowi Stolarskiemu
8. WSPARCIE PO INTERWENCJI.
8.1. Osoba odpowiedzialna za zapewnienie wsparcia po interwencji.
Osoba wyznaczona do przyjmowania zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim jest odpowiedzialna za wsparcie małoletnich po interwencji. W tym celu ponadto:
· wysłuchuje małoletnich i dokonuje innych czynności koniecznych do wszczęcia procedury;
· monitoruje realizację i przestrzeganie procedury;
· reaguje na sygnały naruszenia procedury;
· dąży do udoskonalenia procedury.
9. ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPECZNE RELACJE POMIĘDZY MAŁOLETNIMI.
9.1. Obowiązki personelu.
Personel zobowiązany jest do zwracania szczególnej uwagi na nieprawidłowe zachowania małoletnich pacjentów względem siebie. Personel powinien reagować na nieprawidłowe zachowania w sposób odpowiedni i adekwatny do sytuacji.
Jak powinni się zachowywać małoletni pacjenci?
Małoletni przebywający w podmiocie powinni zachowywać się w sposób kulturalny i zgodny
z zasadami współżycia społecznego. Opiekunowie małoletnich pacjentów powinni troszczyć się o przestrzeganie tych zasad przez swoich podopiecznych.
9.2. Niedozwolone zachowania.
Do niedozwolonych działań małoletnich przebywających w podmiocie należą w szczególności:
· granie, rozpowszechnianie lub zachęcanie do gry w niebezpieczne gry;
· nakłanianie innych do przemocy lub samookaleczenia;
· rozpowszechnianie treści niebezpiecznych lub niedozwolonych, w tym: obrazujących przemoc, obrażenia fizyczne lub śmierć (np. wypadki drogowe, okrucieństwo wobec zwierząt);
· nakłanianie do samookaleczeń lub samobójstw, bądź zachowań szkodliwych dla zdrowia, czy też zażywania niebezpiecznych substancji;
· dyskryminacja;
· nakłanianie lub stosownie postaw wrogości, nienawiści;
· stosowanie cyberprzemocy;
· stosowanie mowy nienawiści;
· utrwalanie i rozpowszechnianie wizerunku innych pacjentów lub osób przebywających w podmiocie bez ich zgody.
9.3. Konsekwencje niedozwolonych zachowań.
W przypadku łamania zasad, personel podmiotu może zastosować odpowiednie sankcje, takie jak nagana słowna, czy poinformowanie opiekunów o niewłaściwym zachowaniu.
10. ZASADY UDOSTĘPNIANIA PROCEDURY RODZICOM, OPIEKUNOM I MAŁOLETNIM.
Procedura w pełnej wersji, przeznaczona dla wszystkich, a w szczególności: personelu, małoletnich pacjentów oraz ich opiekunów znajduje się w widocznym miejscu w NZOZ Bursztynowa sp. z.o.o.
Wersja skrócona, sporządzona w uproszczonej i przystępnej formie, przeznaczona w szczególności dla małoletnich pacjentów, znajduje się w widocznym miejscu w NZOZ Bursztynowa sp. z.o.o.
Ponadto obie wersje procedury są dostępne na stronie internetowej podmiotu pod adresem: https://przychodniabursztynowa.pl/
Na życzenie rodziców, opiekunów lub małoletnich pacjentów, procedura może zostać przekazana w formie wydruku. Personel podmiotu jest zobowiązany do udzielania informacji o procedurze i jej stosowaniu. W przypadku pytań lub wątpliwości, należy skontaktować się z personelem podmiotu.
11. ZASADY KORZYSTANIA Z URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH I OCHRONY DZIECI W INTERNECIE.
Personel musi być świadomy zagrożeń związanych z korzystaniem z internetu do celów zawodowych. Powinien mieć na uwadze cyberbezpieczeństwo i bezwzględną ochronę danych wrażliwych.
Podczas korzystania z urządzeń elektrycznych, w szczególności internetu, pracownik zobowiązany jest do rozgraniczenia treści życia prywatnego i zawodowego. Osoby odpowiedzialne za marketing i prowadzenie mediów społecznościowych podmiotu, powinny kierować się rozwagą i właściwie formułować udostępniane treści, mając na względzie zasady współżycia społecznego.
Zabronione jest nawiązywanie kontaktów z małoletnimi pacjentami poprzez media społecznościowe z wykorzystaniem prywatnych kont. Wyjątek stanowi sytuacja, w której małoletni kontaktuje się z pracownikiem samodzielnie, w celu zgłoszenia przestępstwa lub innej formy krzywdzenia.
12. ZASADY OCHRONY INFORMACJI O DZIECKU I JEGO WIZERUNKU.
Pracownik podmiotu nie udostępnia przedstawicielom mediów informacji o dziecku, jego rodzinie lub sytuacji życiowej. Pracownik podmiotu nie wypowiada się w kontakcie z mediami o sprawie dziecka lub jego opiekunów, nawet jeśli jest przekonany, że jego wypowiedź nie jest utrwalana. Personel podmiotu nie umożliwia przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, robienie zdjęć, nagrywanie głosu), na terenie podmiotu bez pisemnej zgody opiekuna oraz bez zgody małoletniego.
Personel podmiotu może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych, wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka i w sposób uniemożliwiający jego identyfikację.
13. MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH.
13.1. Cel monitorowania.
Dążąc do doskonalenia przyjętej procedury NZOZ Bursztynowa sp. z.o.o. wdrożyła system monitorowania Standardów Ochrony Małoletnich, mający na celu ocenę efektywności ich wdrażania oraz identyfikację obszarów wymagających poprawy.
13.2. Metody monitorowania.
Metodami monitorowania są:
1. ocena szkoleń personelu,
2. przegląd rejestru zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia,
3. analiza dokumentacji interwencji,
4. ankieta monitorująca wśród personelu.
Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielanie im wsparcia co najmniej raz na 24 miesiące dokonuje oceny szkoleń personelu, przeglądu rejestru zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia oraz analizy dokumentacji interwencji. Ponadto co najmniej raz na 24 miesiące przeprowadza wśród personelu anonimową ankietę monitorującą poziom realizacji procedury.
Wzór ankiety monitorującej stanowi załącznik nr 5 do dokumentu.
Ankieta daje personelowi możliwość anonimowego proponowania zmian treści procedury oraz wskazywania przypadków jej naruszenia. Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń zobowiązana jest do dokonania analizy wypełnionych ankiet. Na jej podstawie podejmuje decyzję o zasadności wprowadzenia zmian do procedury. Propozycje zmian w procedurze zobowiązana jest przedstawić Prezesowi podmiotu. Prezes podmiotu podejmuje decyzję o konieczności wprowadzenia zmian w procedurze. W razie potrzeby częstotliwość monitoringu może zostać zwiększona. Niezależnie od tego, procedura podlega aktualizacji w związku ze zmianami przepisów prawa lub nowymi wyzwaniami w zakresie ochrony małoletnich.
14. DOKUMENTOWANIE I PRZECHOWYWANIE DOKUMENTACJI ZGŁOSZEŃ INTERWENCJI.
Każde zgłoszenie musi zostać udokumentowane. Dokumentacja przechowywana jest w bezpiecznym miejscu i dostępna jest tylko dla osób upoważnionych. Dokumentacja powinna zawierać:
– datę i godzinę zgłoszenia,
– dane osoby zgłaszającej,
– opis zdarzenia,
– podjęte działania.
15. POSTANOWIENIA KOŃCOWE.
15.1. Wejście w życie.
Standardy Ochrony Małoletnich wchodzą w życie z dniem 15.08.2024 r.
15.2. Ważne telefony i adresy.
Jeśli potrzebujesz natychmiastowej pomocy, bo zagrożone jest Twoje lub czyjeś życie, możesz zadzwonić na jeden z dwóch numerów ratunkowych: 999 lub 112.
Telefon Zaufania – 19 288 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 20:00 -08:00; w soboty, niedziele i święta – całodobowo);
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – 800 120 002 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) oraz e-mail: niebieskalinia@niebieskalinia.info;
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia – (22) 668 70 00 oraz 116 123 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – 116 111 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu) – telefon dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy psychologicznej dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności takie jak: agresja i przemoc w szkole – 800 100 100 (linia czynna od poniedziałku do piątku, w godz. 12 – 15);
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12 (linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj Przemoc” – 800 120 148 –(bezpłatna linia dostępna 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu);
Linia wsparcia psychologicznego Polskiego Czerwonego Krzyża – (22) 230 22 07 (linia dostępna od poniedziałku do piątku w godz. 16 – 20);
Bezpłatna aplikacja mobilna „Twój parasol” dzięki której osoby narażone na sytuacje związane z przemocą w rodzinie mogą uzyskać wsparcie i informacje. https://twojparasol.com/